Σαρακατσάνικα
Οι Σαρακατσάνοι ή Σαρακατσαναίοι είναι πληθυσμιακή ομάδα Ελλήνων που κατοικεί σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς και σε άλλες βαλκανικές χώρες, κυρίως σε περιοχές της ορεινής Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Οι Σαρακατσάνοι παλαιότερα ζούσαν ως νομάδες κτηνοτρόφοι, το καλοκαίρι στα βουνά και το χειμώνα στα χειμαδιά. Κοιτίδα των Σαρακατσαναίων ήταν η οροσειρά της κεντρικής και νότιας Πίνδου και η Ρούμελη με επίκεντρο τα Άγραφα. Ο διασκορπισμός τους από την αρχική κοιτίδα τους προς την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα έγινε επί Τουρκοκρατίας και κυρίως τον 18ο αιώνα, στα χρόνια του Αλή Πασά."Σαρακατσαναίοι"
Παρά το γεγονός ότι οι Σαρακατσάνοι δεν έχουν συγκεκριμένη περιοχή κατοικίας και καταγωγής αλλά βρίσκονται σε πολλά και διαφορετικά μέρη του Ελλαδικού χώρου, κοιτίδα τους θεωρείται, ως επί το πλείστον, ο ορεινός όγκος της Πίνδου. Επομένως οι Σαρακατσάνικοι σκοποί και χοροί έχουν κοινά στοιχεία με αυτούς των υπόλοιπων ηπειρωτικών περιοχών της κεντρικής Ελλάδας και ιδιαίτερα της Θεσσαλίας.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των σαρακατσάνικων χορών είναι ο αργός ρυθμός τους, αφενός διότι δεν είχαν τη συνοδεία μουσικών οργάνων, αφετέρου λόγω του βάρους της φορεσιάς τους που συνοδεύονταν από τα περίφημα κουστέκια (στολίδια). Πολλοί από τους χορούς χαρακτηρίζονται «κλέφτικοι» αφού χορεύονταν αποκλειστικά από τους άνδρες. Όλοι οι χοροί των Σαρακατσάνων χορεύονται πάντα με τραγούδι, πού το περιεχόμενο του αναφέρεται σε κάποιο κλέφτικο ή κοινωνικό γεγονός. Γι’ αυτό, όταν τους χόρευαν, ένιωθαν μεγάλη συναισθηματική φόρτιση.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι στους μικτούς χορούς οι άνδρες χορεύουν μπροστά και οι γυναίκες ακολουθούν και μάλιστα ο τελευταίος στη σειρά πιάνεται με μαντήλι με την πρώτη στη σειρά του χορού γυναίκα.
Διδασκόμενοι χοροί
- Διπλός χορός
- Κάτσα
- Κ’τσαδ’κος
- Σταυρωτός
- Συρτός
- Της Αγιά Σοφιάς (Παραλογή)
- Τσάμικο Αντρικό
- Τσάμικο Γυναικείο