Πόντος
Ο Πόντος είναι η γεωγραφική περιοχή των βορείων ακτών της Μικράς Ασίας, δυτικά από τον ποταμό Παρθένιο της Βιθυνίας, νότια από την οροσειρά Ολγασύς, ανατολικά από τη λεγόμενη Μεγάλη Αρμενία και βόρεια από τη θάλασσα του Ευξείνου Πόντου που σήμερα ονομάζεται και Μαύρη Θάλασσα. Στην αρχαιότητα υπήρξε πεδίο έντονου ελληνικού αποικισμού αλλά και βασίλειο επί Μιθριδάτη. Στην ύστερη βυζαντινή περίοδο ξαναϋπήρξε ως ανεξάρτητο κράτος. Μέχρι το 1923 και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε κατ΄ επιταγή της Συνθήκης της Λωζάνης, κατοικούνταν, σε σημαντικό ποσοστό, από ελληνόφωνους χριστιανικούς επί το πλείστον και μουσουλμανικούς σε δεύτερο βαθμό πληθυσμούς.
"Για τ' εμάς ο Πόντον ζει"
Η γεωγραφική θέση του Πόντου λειτουργούσε ως γέφυρα πολιτισμικών και εμπορικών συναλλαγών. Αυτή η πολυπολιτισμική κοινωνία, ως είναι προφανές, επηρέασε και το χορευτικό ύφος της περιοχής. Το σώμα παραμένει σώμα στητό, οι ώμοι χαλαροί και η περίτεχνη και χαρακτηριστική κίνηση δίδεται από το σουστάρισμα των γονάτων.
Στους ποντιακούς χορούς, οι άνδρες και οι γυναίκες σχηματίζουν συνήθως κλειστό κύκλο και πιάνονται κυρίως από τους καρπούς και σε ορισμένους χορούς από τους ώμους. Η βασική αυτή χορευτική φόρμα των χορών, ο κύκλος στον οποίο συμμετέχουν όλοι ισότιμα χωρίς να υπάρχει πρωτοχορευτής που ξεχωρίζει και κυριαρχεί, φανερώνει κοινωνιολογικά δομικά στοιχεία της κοινότητας των Ποντίων. Η μοναδική περιοχή του Πόντου όπου συναντάμε χορούς σε ανοιχτό κύκλο είναι το Ακ Νταγ Ματέν (στα ελληνικά σημαίνει μεταλλείο λευκού βουνού), η οποία και συνορεύει με την Καππαδοκία και παρουσιάζει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με του καππαδοκικούς χορούς.
Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται είναι έγχορδα όπως η λύρα (ή κεμεντζέ), πνευστά όπως η φλογέρα (ή γαβάλ) και η γκάιντα (ή τουλούμ) συνήθως υπό την συνοδεία κρουστών όπως το νταούλι (ή ταούλ) και το ντέφι.
Διδασκόμενοι χοροί
- Ανεφορίτ’σα ή Κιζέλα (Ματσούκας)
- Από παν' κεκά
- Αρμενίτ’σας (Γαλίανας)
- Αρχουλαμάς ή Ικιλεμέ (διπλόν)(Μπάφρας)
- Γέμουρα (Τραπεζούντας)
- Γετίερε
- Γιουβαρλαντούμ
- Διπάτ
- Διπλόν Ομάλ (Κιουμούς Μα(ν)τέν)
- Εκατήβα σα παχτζέδες (Τραπεζούντας)
- Ελματσούκ’ ή Αρματσούκ’ (Καρς)
- Έταιρε (Τραπεζούντας)
- Θανατί Λάγγεμαν (Μπάφρας)
- Καβαζίτας (Κερασούντας)
- Καλόν κορίτσι
- Κελ Κιτ (Έλα φύγε) (Κακάτσης)
- Κιμισχαναλίδικον ή Μουζενιτ’κον
- Κοτς
- Κοτσαγκέλι
- Κότσαρι
- Κουνιχτόν Ομάλ
- Κούσερα
- Κωσταντίν Σάββας (Μπάφρας)
- Λαφράγκα (Γαλίανας)
- Λέτσι (Καρς)
- Μαύρον Πεγάδ’ (Καρά Πουνάρ) (Μπάφρας)
- Μηλίτσα
- Μητερίτσα
- Μονόν χορόν (Μπάφρας)
- Ντολμέ
- Ομάλ Απλόν
- Ομάλ Καρς ή Παϊπούρτ
- Ομάλ Κερασούντας ή Εμπροπίς ή Λάχανα
- Ούτσαϊ
- Παπόρ (Ματσούκας)
- Πατούλα ή Πιπιλοματένα (Τραπεζούντας)
- Σαμσόν
- Σαρίκουζ (Αργυρούπολης)
- Σαρίκουζ (Ίμερας)
- Σαρίκουζ (Κάρς)
- Σαρίκουζ (Παλα(γ)ίας)
- Σαρίκουζ (Τραπεζούντας)
- Σαρίκουζ Λαγγευτόν (Μπάφρας)
- Σαρίκουζ (Μπάφρας)
- Σερανίτσα (Καρς)
- Στενά Δρομόπα (Ταρατσού Σοκακλάρ) (Μπάφρας)
- Ταμσάρα
- Τέρς
- Τιβ Τιβ Τιβ Τάνα ή Κόρη κοπέλα (Γαλίανας)
- Τιζ
- Τικ αργόν
- Τικ διπλόν
- Τικ Ιμερας
- Τικ μονόν
- Τικ Τόγιας
- Τικ τρομαχτόν
- Τικ χυτόν (Ίμερας)
- Τίκι ή Τικ (Νικόπολης)
- Τίταρα
- Τούρι (Καρς)
- Τρία τι Κότσαρι
- Τριγώνα Τραπεζούντας
- Τριπάτ (Καρς)
- Τριπάτ (Ματσούκας)
- Τρυγώνα Ματσούκας
- Τσαραχότ
- Τσιπούλ Τσιπούλ (Ακ Νταγ Μα(ν)τέν)
- Τσουρτούγουζους
- Τυρφών ή Τυφρών (Μπάφρας)
- Φόνα (Αργυρούπολης)
- Χάλα Χάλα(Κακάτσης)
- Χαλάϊ
- Χόπα Χόπα ή Αγκαλιαστός (Γαλίανα Ματσούκας)
Πρόγραμμα
ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
